میزان واردات تجهیزات دیتا سنتر

وضعیت تقاضا برای تجهیزات IT در جهان  و ایران

مطابق گزارش‌های معتبر بین‌المللی از جمله Gartner، Technavio و McKinsey، هزینه‌های جهانی فناوری اطلاعات (IT)در سال ۲۰۲۵ به حدود ۵.۴۳ تریلیون دلار خواهد رسید که نسبت به سال ۲۰۲۴ رشدی حدود ۷.۹ درصد را نشان می‌دهد. این رشد عمدتاً ناشی از افزایش تقاضا برای تجهیزات سخت‌افزاری، سیستم‌های دیتاسنتر، تجهیزات شبکه و زیرساخت‌های مرتبط با هوش مصنوعی است.
با این حال طبق آمار اتاق بازرگانی، وارادات تجهیزات دیتاسنتر درسال های 1403 و 1404 روند نزولی پیدا کرده است که از عوامل آن میتوان به کم شدن سهمیه واردات شرکت های بازرگانی و حذف مجوز واردات برخی تعرفه ها، عدم تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی ، نوسانات نرخ ارز و سیاست های حمایت از تولیدات داخلی دولت اشاره کرد.

 وضعیت جهانی بازار IT

بر اساس گزارش Gartner (ژوئیه ۲۰۲۵)، پیش‌بینی می‌شود هزینه‌های جهانی IT تا سال ۲۰۲۶ از مرز ۶ تریلیون دلار عبور کند. بخش سیستم‌های دیتاسنتر (Data Center Systems) بیشترین رشد را تجربه خواهد کرد و رشد سالانه آن حدود ۴۲.۴ درصد پیش‌بینی شده است.

 عوامل اصلی افزایش تقاضا

– گسترش سریع کاربردهای هوش مصنوعی و نیاز به زیرساخت‌های پردازشی قدرتمند.
– افزایش حجم داده‌ها و رشد اینترنت اشیاء (IoT).
– گسترش شبکه‌های نسل پنجم (5G) و نیاز به تجهیزات ارتباطی جدید.
– جایگزینی سخت‌افزارهای قدیمی و مدرن‌سازی دیتاسنترها.
– فشار رقابتی برای تحول دیجیتال در سازمان‌ها.

 وضعیت واردات تجهیزات دیتا سنتر در ایران

آمار وارداتِ تجهیزات شبکه و دیتاسنتر در ایران در بازهٔ ۱۴۰۳–۱۴۰۴ نزولی گزارش شده است. علتها ترکیبی و عمدتاً مرتبط با کاهش تخصیص ارز، تغییرات مقررات و تعرفهای، افزایش بوروکراسی و تاخیر در ثبتسفارش، مشکلات زنجیرهٔ تأمین (از جمله تحریمها و محدودیتهای نقل و انتقال بانکی) و افزایش قیمتهای جهانی بوده اند.

۱) محدودیت در تخصیص ارز و نوسان در بازار ارز: کاهش سقف و سرعت تخصیص ارز دولتی، اولویتبندی تخصیص به کالاهای اساسی و تنگناهای ارزی موجب به تعویق افتادن سفارشهای بزرگ تجهیزات دیتاسنتر شده است.

۲) تغییرات تعرفه ای و مقررات گمرکی: ابلاغیه ها و اصلاحات تعرفهای در سال ۱۴۰۴ (از جمله بازتعریف ردیفها و تعیین حقوق ورودی جدید) باعث افزایش هزینه ها و طولانی شدن فرآیند ترخیص گردید.

۳) بوروکراسی و تاخیر در ثبت سفارش/ترخیص: مشکلات اداری در ثبت سفارش و تامین اسناد مورد نیاز (مجوزهای مخابراتی/فنی) واردات تجهیزات شبکه را مختل کرده است.

۴) مشکلات زنجیرهٔ تأمین و محدودیتهای نقل وانتقال مالی: تحریم ها و دشواری های پرداخت بین المللی، همچنین گلوگاههای جهانی در تولید برخی قطعات (مثل برخی سامانه های ذخیره سازی و تراشه ها) باعث کاهش واردات شده اند.

۵) افزایش قیمت جهانی و تورم وارداتی: افزایش هزینهٔ خرید، حملونقل و بیمه سفارشهای بینالمللی باعث شده واردکنندگان سفارشها را کاهش یا به تعویق بیندازند.

 نتیجه‌گیری

با توجه به رشد فزاینده تقاضا برای زیرساخت‌های IT، سرمایه‌گذاری در حوزه دیتاسنتر، تجهیزات شبکه و سخت‌افزارهای بهینه‌شده برای پردازش هوش مصنوعی از مهم‌ترین فرصت‌های تجاری سال‌های پیش رو محسوب می‌شود.

افزایش تقاضا برای تجهیزات IT فرصتی مهم برای شرکت‌های فعال در حوزه دیتاسنتر و فناوری ایجاد کرده است.
در عین حال، چالش‌هایی مانند هزینه بالای انرژی، تأمین قطعات و زنجیره تأمین جهانی نیز باید مدیریت شود.